Coöperaties?
Een coöperatie? Daar heb ik nog nooit van gehoord!
Coöperaties zijn een vorm van zelfhulp: mensen met een gedeeld belang verenigen zich en zetten zich in voor een gezamenlijk belang. Dat doen ze niet per se om rijk te worden, maar om een doel te realiseren voor zichzelf. Zo worden de aardbeien van Hoogstraten bijvoorbeeld beheerd door een coöperatie. De coöperatie onderhandelt met winkels en verkopers over de prijzen, zodat niet alle boeren dat afzonderlijk moeten doen. Samen staan de boeren veel sterker.
Coöperaties bestaan in alle soorten en maten, van FC Barcelona, dat eigendom is van haar fans, tot Rabobank dat eigendom is van haar leden. Omdat er zoveel verschillen zijn tussen verschillende coöperaties stelde de Internationale Coöperatieve Alliantie zeven criteria op voor haar leden.
Vrijwillig en open lidmaatschap
Democratisch beheer door de leden
Leden participeren economisch
Autonoom en onafhankelijk
Opleiding, training en informatie
Samenwerking tussen coöperaties
Zorg voor de gemeenschap
Is dat niet enkel voor communisten en hippies?
Je zou het in Vlaanderen misschien niet zeggen, maar coöperaties spelen een hoofdrol in de wereldeconomie. Volgens cijfers van de International Cooperative Alliance is 12% van de wereldbevolking aangesloten bij een coöperatie, werkt 1/10 van de werkende mensen bij een coöperatie en zijn de driehonderd grootste coops goed voor 2,17 biljoen dollar omzet per jaar. Als alle coops samen een land zouden zijn, zouden ze de achtste economie ter wereld zijn.
In veel andere landen in Europa zijn de grootste supermarktketens coöperatief. Zo heeft het Finse group S 46% marktaandeel, maar ook in Italië, Groot Brittanië, Slowakije en Estland behoren coops tot de grootste supermarktketens. Zij scoren een stuk beter op het vlak van duurzaamheid en mensenrechten. Het coöperatieve model werkt!
Een innovatie op het oude model
Democratische supermarkten (coöperaties waarvan de leden meehelpen) bestaan sinds 1973. Toen werd in Brooklyn Park Slope Food Coop opgericht. Nu, 50 jaar later, hebben ze 17 000 leden en zijn ze de bestverkopende supermarkt per m² in Brooklyn. Leden werken elke zes weken 2u45 in de winkel en besparen op die manier 20-40% op hun wekelijkse booschappenlijstje.
De laatste tien jaar is het democratische model overgewaaid naar Europa en schieten nieuwe coöperaties als paddenstoelen uit de grond. Zo heb je in Parijs La Louve, in Madrid La Osa en in Brussel BEEScoop. In Wallonië heb je ook in Verviers, Marchienne-au-pont en zelfs Waterloo democratische supermarkten, maar in Vlaanderen blijft het voorlopig stil.
Daar willen wij verandering in brengen.
