Verslag Algemene Vergadering 24/10 over Statuten
Op 24/10 hield Coop Centraal een vergadering over de statuten voor Coop Centraal cv in De Studio van 20u tot 22u.
De agenda bestond uit:
– Toelichting verschil De Coöperant VZW en Coop Centraal CV
– Goedkeuring statuten
– Goedkeuring financieel plan
– Jaarrekening De Coöperant VZW 2023
Wat is het verschil tussen De Coöperant VZW en Coop Centraal CV?
De Coöperant vzw:
Promoot en versterkt initiatieven die de economie democratiseren en waardegedreven maken.
Creëert een blauwdruk voor het model van de democratische supermarkt
Bestaat uit vrijwilligers.
Organiseert voornamelijk evenementen en kan op termijn achter de schermenadvies verlenen aan opstartende initiatieven.
Is twee jaar geleden in allerijl opgericht om te kunnen starten met de winkel.
Op dit moment staan Tom, Mirte en Jakob in het staatsblad als de bestuurders van de VZW. Alle huidige coöperanten zijn
toegetreden leden, die volgens onze huidige statuten geen stemrecht hebben.
Om die democratische lacune te doorbreken willen we de CV oprichten. Tot nu toe zijn de enige beslissingen van de VZW geweest om de jaarrekeningen van 2022 en 2023 goed te keuren. Heb je interesse om betrokken te raken in De Coöperant VZW, laat ons dan iets weten!
Coop Centraal cv-so:
Democratische supermarkt waarin alle leden werken 3u per maand meewerken.
Zet zich in om de positie van haar leden te verbeteren en een positieve impact te hebben op de samenleving.
Voert voornamelijk transacties in de kleinhandel uit, eventueel aangevuld met het organiseren van evenementen.
En concreet ziet het er zo uit:
Als je naar onze winkel gaat en je koopt er een pak koffie, dan koop je een pak koffie van Coop Centraal CV-SO.
Sta je de week erop in de winkel, dan doe je dat als vrijwilliger van De Coöperant VZW. Zo omzeilen we een grijze zone in de wetgeving.
Ga je de week erop naar een volkskeuken voor en door coöperanten, dan is die wellicht georganiseerd door Coop Centraal CV-SO.
Ga je enkele dagen naar een bijeenkomst over Commons (bijvoorbeeld in het kader van Over Commons en Coops :)) dan zal die georganiseerd zijn door De Coöperant VZW.
Verhuis je een jaar later naar Gent en wil je daar met een paar vrienden een democratische supermarkt openen, dan geeft De Coöperant VZW je met alle plezier informatie over wat je nodig hebt en hoe je daar aan komt.
WAAROM DIT ONDERSCHEID?
Het is onduidelijk in de wetgeving of een sociale onderneming vrijwilligers mag inzetten. Een VZW mag dat sowieso.
Op die manier kunnen we coöperanten verzekeren en beschermen.
Moest het plotseling erg slecht gaan met Coop Centraal, dan houden we de opgebouwde middelen in De Coöperant VZW bij. Denk daarbij aan bijvoorbeeld drukkerij De Wrikker CV die overgenomen werden, terwijl het gebouw dat ze kochten
nog steeds in handen van Bijdruk VZW is.
Zo kunnen we verschillende vormen van financiering realiseren. Coöperaties kunnen zelden aanspraak maken op subsidies, maar zijn wel veel geschikter om kapitaal mee op te halen. VZW’s worden dan weer sterk gesteund vanuit de overheid, maar het is veel moeilijker om er private middelen mee te halen.
RELATIE DE COÖPERANT VZW – COOP CENTRAAL CV-SO
De Coöperant VZW helpt Coop Centraal in het verspreiden van haar maatschappelijke boodschap. In de toekomst zou De Coöperant VZW de middelen beheren die nuttig zijn voor alle democratische supermarkten, denk bijvoorbeeld aan de IT-software van BEEScoop en het merk Coop Centraal. De Coöperant VZW zou ook instaan voor de verdere ontwikkeling van het model. Coop Centraal zou dan weer een belangrijke vorm van inkomsten moeten zijn voor De Coöperant VZW.
Statuten
Supermarkt bouwt iets ons en blijft van de supermarkt, maar er zijn geen personen peroonlijk verantwoordelijk voor.
Coop Centraal wil statuten indienen om een CV-SO te creëren. Dat staat voor, in dure woorden, een coöperatieve vennootschap – sociale onderneming.
Coöperatief betekent dat we de hoeveelheid stemmen die mensen hebben niet laten afhangen van hoeveel aandelen zij hebben, maar dat iedereen een gelijke stem heeft.
Coöperaties zetten zich in tegenstelling tot bijvoorbeeld Naamloze Vennootschappen in voor een specifiek doel dat niet winst maken is. Ze mogen in principe een dividend uitkeren van maximaal 6% winst per jaar, met Coop Centraal zullen we geen dividenden uitbetalen aan onze coöperanten.
Een vennootschap betekent dat de bestuurders niet aansprakelijk zijn als het bedrijf failliet gaat. Dat wil dus zeggen dat als we schulden maken die we niet kunnen betalen de mensen die de organisatie beheren niet hun spaargeld moeten afgeven. Als
aandeelhouder of coöperant ben je beperkt aansprakelijk: het geld dat je investeert in de coöperatie blijft van jou, maar als de coöperatie failliet gaat ben je dat geld wel kwijt.
Een sociale onderneming is tenslotte een keurmerk van de overheid waarmee we aantonen dat de sociale impact van Coop Centraal centraal staat, ook bestaat het concept in de Europese beleidscontext. De Vlaamse Overheid definieert de sociale onderneming als volgt:
- tewerkstelling en competentieversterking in kansengroepen
- transparantie
- kwaliteit en duurzaamheid
- duurzame ontwikkeling
- voorrang van arbeid op kapitaal
- democratische besluitvorming
- maatschappelijke inbedding
Statuten kan je zien als de grondwet van een organisatie. Elke organisatie die erkend wordt door de overheid moet ze publiceren in het staatsblad en als de bestuurders een inbreuk maken op de statuten kan dat grote persoonlijke consequenties hebben. Om statuten te wijzigen heb je een 2/3e meerderheid nodig van alle coöperanten (je moet dus
minstens 66% van de coöperanten op een AV krijgen). Het is dus belangrijk dat we ze van de eerste keer goed hebben. Daarom stellen we onze statuten onder begeleiding van Hefboom.
De statuten zijn op dit moment nog niet afgewerkt, wel besproken we de kernideeën achter onze statuten:
zowel 1) het doel van Coop Centraal cv als 2) het voorwerp van de vennootschap als 3) de coöperatieve waarden en normen, 4) de aandelenstructuur en 5) de werking van onze bestuursorganen.
1) Het doel van Coop Centraal cv
Voor een subsidie-aanvraag van het Departement Werk en Sociale Economie moesten we
de impact van onze onderneming definiëren en linken aan concrete parameters waarmee
we onze impact meten. Zo kwamen we op zes doelstellingen van Coop Centraal CV:
SOCIALE COHESIE VERSTERKEN
Supermarkten zijn zowat de meest diverse plekken in onze samenleving. Iedereen heeft immers eten nodig. Coop
Centraal wil dat sociale potentiëel realiseren en van winkels weer plekken maken waar mensen samenkomen. Dat doen
we door onze manier van werken, maar ook door extra evenementen te organiseren voor coöperanten.
Indicator: aantal gemeenschapsvormende activiteiten en aantal deelnemers
DUURZAME VOEDING BETAALBAAR MAKEN
De grootste drempel voor mensen om duurzaam te consumeren is de prijs. Daarom wil Coop Centraal
duurzame voeding betaalbaarder te maken. Dat probeert ze vooral te realiseren met haar unieke werkmodel en anderzijds door een dynamisch prijsbeleid waarbij er een lagere marge wordt gehoffen op duurzame oplossingen
zoals plantaardige voeding en afvalarme huishoudproducten. Dat wordt gecompenseerd door een hogere marge op producten met een grote ecologische voetafdruk.
Indicator: brutomarge duurzame producten
EXPERIMENTEREN MET ALTERNATIEVE DISTRIBUTIE
Coop Centraal wil alternatieve distributiesystemen, zoals korteketensamenwerkingen en afvalarme en-vrije oplossingen, makkelijk beschikbaar maken bij een breed publiek. Het project zal zich echter niet beperken tot die producten om ook nieuwe mensen in contact brengen met deze oplossingen.
Indicator: aantal samenwerkingen rechtstreeks met een producent
DEMOCRATISCHE BESLUITVORMING
Coop Centraal is een democratische supermarkt. Alle strategische beslissingen moeten goedgekeurd worden
op de Algemene Vergadering waar alle coöperanten een gelijke stem op hebben. Zo wakkeren we dialoog
rond verschillende opvattingen over voeding aan.
Indicator: percentage leden aanwezig op de Algemene Vergadering
EMANCIPATIE
Coop Centraal wil mensen inspireren en ondersteunen om het heft in eigen handen te nemen wanneer ze geconfronteerd
worden met een probleem. Dat willen we doen door mensen mee te betrekken in de besluitvorming en waar mogelijk op te
leiden en te vormen.
Indicator: aantal vormingen en aantal deelnemers
HERINVESTEREN VAN OUTPUT
Bij Coop Centraal is winst een middel en geen doel. Extra inkomsten investeren we in coöperanten of in de samenleving.
Dat geldt ook voor eventuele overschotten aan werkuren van coöperanten.
Opmerkingen AV over doel van Coop Centraal CV:
- Vraag:
Hoe ziet het herinvesteren van output eruit in de praktijk? Wat doen we met overschot van tijd en hoe beslissen we dit?
Antwoord:
Samen met alle coöperanten kiezen we projecten of doelen uit die in onze missie passen die mensen willen uitvoeren. Op dit moment is het herinvesteren van output een doel waar we op langere termijn naar toe willen werken, de eerste twee doelen hebben op dit moment prioriteit. Als de winkel stabiel draait hopen we dat de andere doelen van daaruit verwezenlijkt kunnen worden. - Opmerking:
Ik ben het eens met de meeste van deze stellingen maar ze zijn eerder abstract, de échte discussies vinden plaats in de praktische vraagstukken waar we nu mee omgaan zoals het wel of niet aanbieden van vlees, de mate waarin we een verpakkingsvrij aanbod willen hebben en de balans tussen een one-stop shop zijn waarin iedereen alle producten kan vinden die die nodig heeft of enkel een ecologisch aanbod te hebben.
Conclusie AV over doel van Coop Centraal CV:
De 6 doelstellingen zijn goedgekeurd.
2) Het voorwerp van een vennootschap
Het voorwerp van een vennootschap bepaalt waar de vennootschap zich mee bezig kan en mag houden. Dit is vooral belangrijk als voor de aansprakelijkheid als er activiteiten zouden gebeuren die niet binnen dit voorwerp vallen.
Op basis van knip- en plakwerk van andere gelijkaardige initiatieven kwamen we met dit voorstel, dat nog getoetst zal worden aan een professional.
Coop Centraal is een autonome organisatie van personen die zich vrijwillig verenigen om hun gemeenschappelijke economische, sociale of culturele behoeften en ambities te behartigen door middel van een onderneming waarvan ze samen eigenaar zijn en die ze democratisch controleren. De onderneming zal actief zijn in de productie, verwerking en groot- en kleinhandel van consumptiegoederen, de organisatie van evenementen en vormingen en het stimuleren van een democratische economie op alle mogelijke manieren.
Ze kan optreden als beheerder of vereffenaar van elke vennootschap, vereniging of onderneming met een gelijkaardig of verwant doel, al dan niet als rechtspersoon. Zij mag op gelijk welke wijze een belang nemen in elke vennootschap, vereniging of onderneming met een doel dat gelijkaardig is aan of verwant aan het hare of die de ontwikkeling van haar activiteiten kunnen bevorderen.
In dit kader heeft de vennootschap, voor eigen rekening, voor rekening van derden of in tijdelijke handelsvennootschappen, tot doel in België of in het buitenland, het beheer van onroerende goederen, d.w.z. de aankoop, ruil, verkoop, huur of onderhuur, met of zonder aankoopoptie, en de uitbating van vastgoed, de uitbating en het onderhoud van huizen, flats, kantoren, winkels, handelszaken, terreinen, grond en landgoederen, en in het algemeen alle vastgoedactiva, evenals het uitvoeren van financieringstransacties.
Opmerkingen AV:
De AV dacht na over welke activiteiten we mogelijks willen uitvoeren in de toekomst maar niet vermeld staan in de tekst.
Zoals het produceren van voedsel (in een toekomstige samenwerking met een boer) en het bijhorende eventuele aankopen van grond als ook het bereiden of verwerken van voedsel(overschotten) en het verkopen van onze ervaring en expertise.
Ook kwam de vraag of het transporteren of verdelen van consumptiegoederen apart vermeld moet worden, indien we zouden starten met een systeem waarin we bv. aan huis of aan kantoren leveren of dat dit valt onder de bestaande tekst.
Een andere vraag was in welke mate we best een nieuw orgaan opstarten indien we extra activiteiten opstarten in plaats van alle doelen mee te nemen in onze huidige statuten, in het kader van risicospreiding.
De opmerking dat we best de doelstellingen zo breed mogenlijk stellen om ons niet te beperken kwam ook aan bod.
Vraag AV: Wat is er weggelaten uit de statuten van andere coops?
Conclusie AV: De AV keurt deze versie van het voorwerp van de vennootschap goed zolang er verder gewerkt wordt met de gegeven opmerkingen.
3) De coöperatieve waarden en normen
Om erkend te worden als CV en deel te mogen zijn van de Nationale Raad van Coöperaties moet je de internationale coöperatieve principes (van ICA, de International Coöperative Alliance) onderschrijven in je statuten. Dat zorgt ervoor dat je een aantal financiële en juridische voordelen krijgt, los van dat we deze principes zelf ook belangrijk vinden.
- Vrijwillig en open lidmaatschap
Coöperaties zijn vrijwillige organisaties. Ze staan open – zonder seksuele, sociale, raciale, politieke of religieuze discriminatie – voor alle personen die de diensten ervan kunnen benutten en het maatschappelijk doel onderschrijven. Door hun toetreding aanvaarden de vennoten de verantwoordelijkheden van het lidmaatschap en onderschrijven ze het principe van gelijkwaardigheid tegenover andere vennoten. - Democratische controle door de leden
Coöperaties zijn democratische organisaties, gecontroleerd door hun vennoten, die actief deelnemen aan het beleid en de besluitvorming. De leden van de coöperatie staan op voet van gelijkheid. Iedereen kan mee beslissen, onafhankelijk van het ingebrachte kapitaal. - Economische participatie door de leden
Coöperanten hebben een dubbele relatie met hun onderneming: ze zijn zowel aandeelhouder als gebruiker van de geleverde diensten of producten. Het kapitaal van de coöperatie wordt gekenmerkt door billijke bijdragen en een democratische controle door de vennoten. Gewoonlijk is minstens een deel van het kapitaal gemeenschappelijk bezit
van de coöperatie. Meerwaardecreatie en winstverdeling : vennoten ontvangen gewoonlijk een beperkt rendement op het ingebrachte kapitaal (aandeelhoudersmeerwaarde), daarnaast wordt de winst gebruikt voor een of meerdere
van de volgende doelstellingen: de ontwikkeling van de coöperatie, het aanleggen van (ten dele ondeelbare) reserves, voordelen voor de vennoten in verhouding tot hun transacties met de coöperatie (gebruikersmeerwaarde), en de ondersteuning van andere activiteiten die de goedkeuring van de vennoten meedragen. De dienstverlening aan de coöperanten staat daarbij centraal. - Autonomie en onafhankelijkheid
Coöperaties zijn autonome zelforganisaties die gecontroleerd worden door hun leden.
Wanneer coöperaties akkoorden sluiten met andere organisaties, inclusief overheden, of kapitaal aantrekken van externe bronnen, dan doen ze dat op een manier die de democratische controle door de leden en de autonomie van de coöperatie weet te waarborgen. - Onderwijs, vorming en informatiestrekking
Coöperaties voorzien in onderwijs en vorming voor hun leden, hun verkozen vertegenwoordigers, hun managers en hun werknemers, zodat deze op een doeltreffende manier kunnen bijdragen aan de ontwikkeling en de eigenheid van de coöperatie. Ze informeren het ruimere publiek – met in het bijzonder jongeren en opiniemakers – over de aard en de voordelen van de coöperatie. - Samenwerking tussen coöperaties
Coöperaties bedienen hun vennoten het meest effectief en versterken de coöperatieve beweging door samenwerking via lokale, nationale, regionale en internationale structuren. - Aandacht voor de gemeenschap.
Coöperaties werken voor de duurzame ontwikkeling van hun gemeenschap via beleidsmaatregelen die goedgekeurd worden door de leden.
Coop Centraal voegt daar twee kernwaarden aan toe:
A. Ecologisme
Coop Centraal neemt de natuurlijke wereld mee in acht wanneer zij beslissingen maakt en neemt maatregelen om haar schadelijke impact te beperken.
B. Sociale rechtvaardigheid
Coop Centraal is zich ervan bewust dat de wereld ongelijk is en neemt maatregelen om die ongelijkheid te verkleinen. Wanneer de vennootschap beslissingen maakt houdt ze in het achterhoofd dat niet iedereen dezelfde middelen en kennis heeft.
Opmerkingen AV:
- Wat met mensen die lid willen worden maar niet akkoord zijn met deze waarden?
- Zij mogen na drie jaar hun aandelen uit de coöperatie halen (zie onder).
- Principe 6 stelt dat we ook zullen samenwerken met andere winkels zoals de onze? Hoe concreet is deze waarde? Zijn we hiertoe verplicht?
- De coöperatieve waarden zijn een leidraad, we zijn niet verplicht om een samenwerking op te starten met alle coöperaties die met dezelfde thema’s bezig zijn maar proberen wel om andere coöperaties te ondersteunen of te kiezen om mee samen te werken indien mogelijk. Indien iemand vindt dat we niet voldoende de coöperatieve waarden onderschrijven, dienen zij te bewijzen dat dit niet het geval is.
4) De aandelenstructuur
Om onze financieringsnoden te vervullen hebben we in het eerste jaar na de oprichting €12 000 in kapitaal nodig. Dat geld willen we ophalen via de verkoop van aandelen. Om onze financieringsnood te realiseren kopen coöperanten bij voorkeur 4 A-aandelen. Niet iedereen heeft €25 op overschot, m ensen die dat verkiezen kunnen een B-aandeel kopen, wat hen de mogelijkheid biedt om tegen een lagere investering coöperant te worden.
Rechtspersonen betalen honderd euro om ons te steunen, wat hen de kans biedt om actief betrokken te raken bij ons project, zij mogen enkel een C-aandeel aankopen.
De overheid steunt ons met Tax Shelter, waarmee je tot 45% van het bedrag dat je investeert kan terugtrekken van de belastingen. Let wel op, want als Coop Centraal failliet zou gaan ben je je geld wel kwijt. We keren geen dividenden uit, en als de vennootschap ontbonden wordt, gaat het surplus naar De Coöperant VZW.
Elk aandeel geeft een gelijk stemrecht en als je je aandelen verkoopt krijg je evenveel geld terug als wat je had geïnvesteerd. Je kan je aandelen verkopen aan de coöperatie in de eerste zes maanden van een boekjaar als ze drie jaar in je bezit zijn. Zo verzekeren we de continuïteit van ons project. Aandelen van coöperanten die komen te overlijden kunnen overgaan naar erfgenamen of uitbetaald worden volgens de voorkeur van de coöperant. Aandelen worden goedgekeurd door het bestuursorgaan.
Mensen die aandelen aankopen ondertekenen de doelstellingen van Coop Centraal. Op die manier kunnen we eventuele individuen met kwalijke belangen uit de coöperatie zetten, denk bijvoorbeeld aan concurrentie die onze werking stil wil leggen. De kans is klein dat het ooit gebeurd, maar de optie is wel handig als het nodig zou zijn. De Algemene Vergadering beslist met een gewone meerderheid over de uitsluiting van coöperanten.
Vragen AV:
- Hoe zit dat met de 25 euro die ik al betaald heb?
- Dat was een donatie aan De Coöperant vzw, vanaf we de CV hebben opgericht koop je een aandeel om officieël coöperant te worden. We raden je aan om 4 A-aandelen te kopen maar dit is niet verplicht. We mogen de donaties niet overzetten naar de CV.
- Hoe kan ik als persoon veel investeren in Coop Centraal?
- Koop een groot aantal A-aandelen.
- Hoe schatten we de impact in van bedrijven die C-aandelen aankopen in?
- We vermoeden dat dit eerder minimaal zou zijn, als symbolische steun. Dit omdat we geen divident uitkeren en het geen economisch voordeel biedt aan bedrijven.
- Is het C-aandeel verbonden met B2B-verkoop?
- Aanwezigen op de AV-vinden dit een goed idee, de details hiervan moeten nog beter uitgewerkt worden (moet of mag een ander bedrijf een aandeel kopen als ze willen inkopen voor ons, krijgen ze dan betere marges op de aankoop van onze producten, is er een schaalvoordeel voor grotere bedrijven?). Tot op heden betaalden bedrijven een hogere marge op onze producten.
==> Het dagelijks beheer stelt een voorstel op voor de volgende AV (15/12) omtrent het C-aandeel.
- Aanwezigen op de AV-vinden dit een goed idee, de details hiervan moeten nog beter uitgewerkt worden (moet of mag een ander bedrijf een aandeel kopen als ze willen inkopen voor ons, krijgen ze dan betere marges op de aankoop van onze producten, is er een schaalvoordeel voor grotere bedrijven?). Tot op heden betaalden bedrijven een hogere marge op onze producten.
- Je krijgt stemrecht als je coöperant bent, geldt je stem even hard mee als je niet actief deelneemt in de werking?
- Alle aspecten rond werkbeleid worden ingeschreven in ons Huishoudelijk Reglement (dit kan eenvoudiger aangepast worden dan de statuten).
- Wat met producenten? Kopen zij ook een aandeel?
- Op dit moment zijn we een consumenten-coöperatie, daarom is er geen aandeel voorzien voor producenten (wat bijvoorbeeld wel het geval is bij Rico in Deurne). Producenten kunnen wel een aandeel kopen als persoon of als bedrijf, het Dagelijks Beheer denkt verder na over hoe we hier transparantie in kunnen creëeren.
- Een concurrent van Coop Centraal kan nu makkelijk met voldoende mensen de Algemene vergadering proberen te kapen, hoe verkomen we dit?
- De AV kan de beslissingen maken met een ⅔ meerderheid van de aanwezigen om iemand uit Coop Centraal te zetten op basis van gegronde redenen.
- Kunnen we ons sociaal passief en/of aandelen investeren aangezien dat nuttiger is dan het op de bank te laten staan. Hoe wettig is dit?
Opmerkingen AV:
- Wanneer we overstappen naar de CV geeft je aandeel je het recht om te stemmen op de Algemene Vergadering en zullen we bijhouden welke coöperanten aanwezig waren, tot op heden waren de AV’s niet rechtsgeldig.
- Als je je aandelen verkoopt na 3 jaar, krijg je het bedrag terug dat je origineel inlegde.
- We moeten ervoor zorgen dat de coöperanten het grootste aandeel stemmen hebben op de Algemene Vergaderingen.
- Er is geen reden om producent een aandeel te geven, behalve mogelijks een sterkere link en iets meer inspraak voor hun over hun standpunt in het verhaal en solidariteit naar hen toe. Zij kunnen ook spreken en aanwezig zijn om de Algemene Vergadering zonder stemrechtig te zijn. Best dat we eens nadenken of deze inspraak hebben bij AV’s of op een manier gerepresenteerd worden in de Raad van Bestuur.
5) De werking van onze bestuursorganen
Coop Centraal heeft drie organen die beslissingen kunnen nemen.
De Algemene Vergadering (AV) heeft de eindverantwoordelijkheid en bekrachtigt met zorgvuldigheid en nauwkeurigheid alle genomen beslissingen, waarbij het belang van de leden altijd centraal staat.
Het dagelijks beheer, vaak gezien als de ruggengraat van de organisatie, behandelt niet alleen de administratie, de bestellingen van producten en zorgt ervoor dat alles vlot verloopt, maar coördineert ook de communicatie tussen de verschillende afdelingen en stakeholders om een efficiënte werking te waarborgen.
Het bestuur bestaat uit mensen met expertise in een relevant domein voor Coop Centraal en heeft drie verantwoordelijkheden: het neerleggen van een jaarrekening (juridisch verplicht), het maken van een gedegen begroting en het tekenen van de krijtlijnen voor de strategie van het volgende jaar, waarbij de lange termijnvisie van de organisatie wordt meegenomen.
De AV kan werkgroepen of commissies creëren die adviezen schrijven over gevoelige onderwerpen, en deze werkgroepen fungeren als belangrijke adviesorganen, die specifieke expertise inbrengen voor een weloverwogen besluitvorming. Als Coop Centraal de politiek zou zijn, zouden de bestuurders de regering zijn, de AV het parlement en het Dagelijks Bestuur de ambtenaren, met dat verschil dat het parlement een enorme meerderheid heeft ten opzichte van de regering, wat essentieel is voor de democratische legitimiteit van besluiten.
HET BESTUUR
Bestuurders hebben een mandaat van twee jaar en worden verkozen door een gewone meerderheid in de AV, wat een transparant en eerlijk proces garandeert. Zij organiseren drie keer per jaar een Algemene Vergadering (eind februari (jaarrekening), eind juni (strategie) en eind oktober (begroting)), waarbij ze de leden actief betrekken bij de besluitvorming. Bestuurders kunnen hun mandaat oneindig verlengen, maar moeten wel telkens
herverkozen worden, wat de continuïteit en stabiliteit binnen het bestuur bevordert. Wanneer ze een belangenconflict hebben, dienen ze zich afzijdig te houden om de integriteit van de organisatie te waarborgen. Er zijn minimaal drie en maximaal tien bestuurders, wat zorgt voor een goede balans tussen betrokkenheid en efficiëntie. Voor de samenstelling van
het bestuur willen we op zijn minst deze profielen vinden: een gedelegeerd bestuurder (iemand die ook in het dagelijks bestuur zit), die tevens de verantwoordelijkheid heeft om de strategische doelen te aligneren met de operationele uitvoering.
- Iemand uit de coöperatieve sector
- Iemand met ervaring in retail/supermarkten
- Iemand uit het commerciële circuit
- Iemand die specifiek de belangen van coöperanten verdedigt
- Iemand met een juridische achtergrond
- Iemand met een achtergrond in marketing of promotie van projecten.
- Iemand met contacten in de socio-culturele wereld.
Op 15 december zullen we opnieuw een AV organiseren waarin gewone beslissingen worden genomen. We stellen dan een bestuursteam voor, al kan iedereen zich kandidaat stellen.
Op deze AV stelden Bram Leroux (die voor Wooncoop werkt en de positie ‘Iemand uit de coöperatieve sector’ zou invullen) en Katrien Van den Bleeken (werkt voor RICOlab & op het veld, maakt de connectie tussen stad en land en heeft ervaring met het organiseren van boerenmarkten in Antwerpen, vult de positie ‘Iemand met ervaring in retail/supermarkten’ in) zich voor.
DAGELIJKS BEHEER
Het dagelijks beheer voert de beslissingen van het bestuur uit. Een voorbeeld: het bestuur beslist (met goedkeuring van de AV) dat er nood is aan een diepvries en welk budget daarvoor vrijgemaakt kan worden, het dagelijks bestuur beslist welke diepvries dat zal zijn. Het dagelijks bestuur beslist bovendien over welke producten aangekocht worden en welke uit het assortiment verdwijnen. Op dit moment bestaat de niet-officiële versie van het Dagelijks Bestuur uit Jakob, Tom, Nelles, Tim, Amre, Seppe, Mirte en Rob en is al hun werk vrijwillig. Op termijn zal het Dagelijks Bestuur bestaan uit een aantal betaalde werknemers die garanderen dat alles vlot verloopt. Dagelijkse bestuurders worden aangesteld voor een periode van twee jaar en moeten telkens herverkozen worden. Het hoofddoel van dit bestuur is het garanderen van stabiliteit bij permanente verantwoordelijkheden.
In december stellen we een ploeg voor voor het Dagelijks Bestuur. Wordt je graag medebeheerder, laat ons dan iets weten, dan spreken we eens af.
Opmerkingen AV:
Wat zijn de verwachtingen van dagelijks beheer en wat zijn de verwachtingen van cooperanten over het dagelijks beheer? Kan het goed zijn om hier iets van te noteren in het huisreglement?
DE ALGEMENE VERGADERING
De Algemene Vergadering is de vergadering waarop alle coöperanten zijn uitgenodigd en waarop iedereen een gelijk stemrecht heeft. Naast de grote thema’s die hierboven bepaald werden, wordt op iedere AV ook beslist over zaken waar coöperanten een direct gevolg van hebben (denk aan het al dan niet gebruiken van Urbain op de vorige AV).
Fundamentele koerswijzigingen moeten ook op de AV goedgekeurd worden.
Coöperanten kunnen een motie voorleggen aan de AV als minstens twee andere coöperanten die steunen. Coöperanten kunnen de statuten wijzigen als minstens 2/3e van de coöperanten aanwezig zijn en het voorstel steunen. Aanpassingen aan een eventueel intern reglement gebeuren met een 2/3e meerderheid van de aanwezige coöperanten.
Vragen AV:
- Alle structuren krijgen nu wel eigenaarschap, hoe voorkomen we dat hier heel veel werk in gestoken wordt en de AV deze voorstellen dan gewoon afkeurt of dat de AV een praatbarak wordt?
- Werkgroepen doen concrete, uitgewerkte voorstellen op de AV.
De AV formuleert duidelijk waar ze het mee oneens zijn als ze een motie of voorstel afkeuren.
De AV wordt begeleidt door een moderator.
- Werkgroepen doen concrete, uitgewerkte voorstellen op de AV.
- Wat is het aantal aanwezigheden drempel om beslissingen te nemen op de AV?
- Er is geen minimum van aanwezigen op een beslissing te maken, het is dus belangrijk om naar de AV’s te komen en je daar uit te spreken.
- Op dit moment is er weinig transparantie over wie waar verantwoordelijk voor is, hoe verbeteren we dit?
- Komt op 15/12 op de volgende Algemene Vergadering beter aan bod waarbij we ook enkele Werkgroepen terug leven in blazen, het Dagelijks Bestuur weet dat dit nu eerder onduidelijk is.
Financieël plan
We werkten een plan uit waarmee Coop Centraal in 2026 zelfbedruipend is. Dat betekent dat de winkel met gemak haar vaste kosten financiert en een haltijdse werkkracht betaalt die ervoor zorgt dat de winkel gegarandeerd open is tijdens de openingsuren en dat de administratie in orde is. Om dat te realiseren zullen we de komende twee jaar moeten verdubbelen qua omzet en inkomen. Dat denken we te kunnen doen door op vier manier uit te breiden.
Coop Centraal heeft namelijk nog een groot groeipotentieel.
Zo heeft het zich tot op heden beperkt tot kruidenierswaren en drogisterijproducten.
Door het assortiment uit te breiden met (meer) verse producten en aardappelen, groenten en fruit (AGF) worden we een one-stop-shop, waar coöperanten het gros van hun boodschappen kunnen doen. Op dit moment doen coöperanten vooral aan fun shopping: ze kopen bij ons speciale extraatjes en kopen de meerderheid van hun producten aan bij andere supermarkten. Bovendien zitten we op dit moment in de biologische niche. In overleg met coöperanten zijn we van plan dat uit te breiden met een traditioneler aanbod van conventionele voeding die niet in strijd is met de waarden van Coop Centraal.
Om ons aanbod te doen groeien zullen we echter moeten verhuizen. Het pand van het pilootproject is slechts 36m² groot. Een bijkomend en niet te onderschatten voordeel is dat we kunnen verhuizen naar de commerciële districtskern van Berchem (de Statiestraat en Driekoningenstraat). Op dit moment zitten we in een pand in een zijstraat van die as, waardoor er slechts weinig passanten zijn die tijdens de openingsuren binnenkomen. Door te verhuizen denken we zichtbaarder te zijn voor geïnteresseerden.
Daarnaast willen we sowieso meer inzetten op het werven van nieuwe leden. Hoe meer leden we hebben, hoe vaker we de winkel open kunnen houden. Hoe vaker we open zijn, hoe aantrekkelijker het voor nieuwe mensen zal zijn om zich aan te sluiten bij ons project.
Voor coöperaties in kapitaalintensieve sectoren is het vinden van een opstartbudget vaak de grootste drempel. Omdat de financiële voordelen van bedrijven gering zijn investeren mensen er slechts kleine bedragen in. Onze opstartkosten bedragen €75 000. We spreken drie kanalen aan om dat budget in te zamelen.
- Iedere coöperant koopt zich in de coöperatie in voor een richtbedrag van €100, in vier schijven van €25. Rechtspersonen betalen €100. Met die richtlijnen denken we aan het einde van 2025 €13 000 opgehaald te hebben. Dit staat voor 17% van onze financiëring.
- De inkomsten van het pilootproject gelden als het huidige eigen vermogen van Coop Centraal. In augustus 2024 staat dit bedrag op €7500, verworven via de verkoop van handelsgoederen. Dit staat voor 10% van onze financiëring.
- Voor het overige budget kijken we naar fondsen en steunorganisaties die de missie van Coop Centraal of De Coöperant VZW ondersteunen. €40 000 steun werd reeds voorzien door het Fonds Duurzame Materialen. In totaal is er dus nog zo’n €15 000 nodig, of 20% van het totaal benodigde bedrag. Dit staat voor 73% van onze financiëring.
De groei van Coop Centraal meten we aan de hand van drie variabelen:
Brutomarge
Op basis van de ervaringen van andere Belgische coöperatieve supermarkten van ons model besloten we een vaste brutomarge te rekenen van 20%. Daarmee ligt onze marge 10 tot 80 procent lager dan wat andere winkels hanteren. Deze ontzettend lage marge moet volstaan om onze vaste kosten, die erg beperkt zijn, te dekken.
Aantal coöperanten
De variabele die we het sterkst kunnen beïnvloeden is de hoeveelheid klanten die per week aankopen doen in onze winkel. Als
blijkt dat het gesloten model (waarbij enkel coöperanten kunnen winkelen) niet voldoende klanten oplevert, zullen we overwegen onze winkel te openen naar iedereen, eventueel met een hogere marge. Op dit moment hebben we 205 coöperanten op papier, waarvan 45 op maandelijkse basis of meer boodschappen doen bij ons.
Gemiddelde aankoop
Coop Centraal streeft ernaar een one-stop-shop te worden, waar klanten al hun dagelijkse boodschappen kunnen doen. Op basis van cijfers van Gondola Academy uit 2022 blijkt dat het gemiddelde huishouden maandelijks €476,84 uitgeeft in de winkel. In 2025 denken we dat coöperanten 18% van hun boodschappen bij ons doen, in 2026 21%.
Het huidige gemiddelde van uitgave per maand van de coöperanten die regelmatig kopen bij ons is €87.
De versie van het financieel plan die is meegegeven om te lezen ter voorbereiding van de AV kan je bekijken via: deze link.
Opmerkingen AV:
- Onze huidige kosten kunnen we dekken met onze huidige inkomsten en zijn we zelfbedruipend, de vaste kosten van het nieuwe IT-systeem en de verhuis kunnen we dekken indien we groeien en naar een nieuwe locatie verplaatsen.
- Verhuizen naar een winkelstraat gaat ons veel kosten, is die zichtbaarheid wel nodig als we toch met een gesloten model werken? Maar als we in de statiestraat zitten, is het wel heel duidelijk dat we een winkel zijn.
- Bezorgdheid over hoe we maandelijks 10.000 euro kosten gaan betalen in het nieuwe pand als we heel dat jaar een kleinere omzet gaan draaien.
AV februari 2024 bijlage 1
Bijlage 1
AV februari 2024 bijlage 2
Bijlage 2
